Nữ tu dòng Biển Đức giật giải Oscar

Trong số các ngôi sao Holywood tiến bước trên thảm đỏ trong buổi lễ trao giải Oscar năm nay vừa diễn ra hôm 26 tháng 2, đã có sự hiện diện của một nữ tu dòng Biển Đức năm nay đã 73 tuổi. Minh tinh 73 tuổi này nay được gọi là Mẹ Dolores thuộc về tu viện Regina Laudis ở Bethlehem, Connecticut.

Tuy nhiên, trước khi là nữ tu, Mẹ Dolores đã từng là minh tinh Dolores Hart, một nữ diễn viên trẻ đang lên.

Mẹ Dolores là chủ đề chính của một bộ phim tài liệu “Thiên Chúa quan trọng hơn là Elvis”, một bộ phim đã giật giải Oscar 2012. Bộ phim là câu chuyện về cuộc đời của chính Mẹ Dolores. Đang khi có một sự nghiệp diễn xuất lẫy lừng trong đó Mẹ Dolores đã đóng 11 bộ phim cùng với Elvis Presley, nhưng thật bất ngờ Mẹ đã bỏ ngang để long trọng thề sống đời viện tu.

Mẹ Dolores đã từng thủ vai chính trong hàng loạt các bộ phim như “Where the Boys Are” cùng với George Hamilton, và “Francis of Assisi” được chiếu năm 1961.

Phim tài liệu vừa được giật giải không chỉ tập trung vào sự nghiệp Hollywood và cuộc sống của Mẹ như một nữ tu, mà còn chú ý đến các hoạt động hàng ngày của các nữ tu khác tại tu viện Regina Laudis.

Phụ lục: Dolores Hart: tiếng gọi con tim-từ Hollywood đến dòng kín Biển Đức

Vào cuối thập niên 1950-đầu 1960, lúc ông vua nhạc Rock Elvis Presley đang ở trên đỉnh cao danh vọng, các khán giả ái mộ bỗng thấy một bóng hồng xuất hiện bên cạnh ông trong các bộ phim “Loving You” (1957), King Creole (1958), và từ đó làng phim Hollywood cũng nóng lên vì sự xuất hiện của ngôi sao sáng tài sắc vẹn toàn có tên là Dolores Hart (tên trong khai sinh là Dolores Hicks), người sau đó liên tiếp được mời ký hợp đồng đóng phim (có hợp đồng lên đến 1 triệu đô la thời đó) và người ta bắt đầu thấy cô thủ những vai chính bên cạnh các nam tài tử lừng danh khác ngoài Elvis Presley như George Hamilton, Robert Wagner, Stephen Boyd, Montgomery Clift v.v… Tài diễn xuất có hồn (từng được trao giải Threater World và được đề cử nhận giải Tony cho vai diễn viên chính xuất sắc trong phim The Pleasure of His Company và vẻ đẹp quý phái của cô được so sánh với Grace Kelly- người sau này đã bỏ phim trường để về làm bà hoàng của xứ Monaco.

Cũng như Grace Kelly, Dolores Hart cũng đột ngột rời bỏ Hollywood nhưng là để đáp lại một mối tình lớn nhất trong đời mình, lớn đến nỗi chính cô cũng không ngờ là cô có thể bỏ lại sau lưng danh vọng và tên tuổi đang chói ngời như sao của mình, bỏ lại những hợp đồng bạc triệu và hôn ước với một kiến trúc sư trẻ tuổi giàu có hết lòng yêu thương mình để đáp lại một tiếng gọi thiêng liêng của trái tim, cái mà người theo đạo Công giáo gọi là “ơn kêu gọi” để thề nguyện sống suốt đời còn lại của cô trong một dòng tu kín có tên là Đan viện Biển Đức Regina Laudis ở Bethlehem thuộc tiểu bang Connecticut.

Ơn thiên triệu đặc biệt dành cho Dolores

Một điều lạ ở Dolores Hart là trong lúc mọi người còn phân vân tự hỏi vì sao một cô gái đang ở độ tuổi thanh xuân, tài sắc vẹn toàn và đang chuẩn bị bước vào đời sống hôn nhân như cô lại có những quyết định lạ lùng và khó hiểu như vậy, kể cả những lời võ đoán rằng sự nghiệp tu trì của một ngôi sao điện ảnh như cô ắt sẽ không tồn tại được bao lâu, hay “Dolores đi tu vì mang bầu với Elvis”, Dolores đã chứng tỏ những lời xét đoán phiến diện về sơ là hoàn toàn sai lạc. Người nữ tu ấy đã sống một đời tận hiến suốt hơn nửa thế kỷ qua trong dòng tu kín (tức là một môi trường sống chuyên biệt về cầu nguyện và làm việc trong sự yên lặng, không tiếp xúc với thế giới bên ngoài) với một tinh thần lạc quan và vâng phục tuyệt đối. Lần lượt, theo thời gian và luật đào thải của tự nhiên, những ông vua điện ảnh bạn diễn của Dolores Hart như Elvis Presley, George Hamilton. ..rồi cũng lần lượt giã từ sân khấu điện ảnh để đi về cõi vĩnh hằng. Ít ai còn nhớ đến và nói về người nữ điện ảnh thần thoại Dolores Hart. Nhưng bỗng dưng có tin Dolores Hart sẽ tái xuất hiện trong dịp lễ trao giải Oscar lần thứ 84 để chứng kiến sự kiện cuốn phim tài liệu nói về cuộc đời tu trì như của bà có tựa đề là “Chúa chính là một Elvis lớn lao hơn” mà bà đã đồng ý cộng tác và giúp hoàn thành theo ý bề trên của mình là Đức Cố Tổng Giám Mục Pietro Sambi có thể được nhận giải thưởng nghệ thuật cao quý nhất này.

Lạy Chúa, con đây

Thật ra Dolores đã trở ra thế giới bên ngoài vài lần trước đây, khi vâng lệnh mẹ bề trên -sáng lập viên cùa dòng Abbess Benedict Duss- vận dụng năng khiếu và kinh nghiệm diễn xuất của mình vào những việc có lợi cho công ích. Dolores kể lại khi mới gia nhập hội dòng, sơ đã hồn nhiên nói với mẹ bề trên rằng mình rất vui vì không còn phải lo lắng cho bất cứ vai diễn nào nữa vì đã dứt khoát lìa bỏ sự nghiệp làm phim lại sau lưng, nhưng không ngờ mẹ bề trên đã làm sơ ngạc nhiên pha chút tức giận khi nói rằng “Rất tiếc mà nói rằng sơ đã sai lầm hoàn toàn khi nghĩ như thế, Bây giờ mới là lúc sơ cần phải đóng một vai trò và chú tâm vào vai trò của mình” Khi thấy Dolores tỏ ý bực mình, Mẹ bề trên nói tiếp “Có nhiều điều mà sơ đã chối bỏ nhưng lại rất cần thiết phải sử dụng đến chúng ở đây”. Và cứ thế, đức vâng lời và ý muốn phục vụ tha nhân đã không còn làm cho vị nữ tu đặc biệt này ngần ngại khi trở ra ngoài đời, đứng trước ống kính của các ký giả để điều trần trước quốc hội vào năm 2006 về chứng rối loạn bệnh lý thần kinh ngoại vi tự phát, căn bệnh chưa có thuốc chữa mặc dù đã ảnh hưởng đến rất nhiều người ở Mỹ. Ngoài ra, Dolores còn dùng ảnh hưởng Hollywood của mình để giúp phát triển một dự án về nghệ thuật trình diễn cho cộng đoàn của mình, với sự tiếp tay tích cực của giới tài tử điện ảnh mà bà quen thân như Paul Newman, Patricia Neal, một dự án đã đem lại cho cộng đoàn ở Bethlehem nhiều thành quả tốt đẹp về nghệ thuật phục vụ nhân sinh.

Theo lời kể của chính Mẹ Dolores, khi được Đức TGM Sambi mời bà lên gặp ngài tại Washington DC hai năm trước đây và ngỏ ý muốn mời bà tham dự làm phim về cuộc đời các nữ tu dòng kín, Mẹ Dolores đã ngần ngại và tính từ chối với lý do bà đã không giữ liên lạc với giới làm phim ở Hollywood nữa, nhưng ĐGM Sambi vẫn kiên trì thuyết phục bà và nói “Chúa sẽ lo liệu tất cả” và khuyên bà nên cầu nguyện để ơn Chúa sẽ “làm điều gì đó, vì thế giới này cần biết về đời sống của những người tu kín như thế nào” Bà ra về và thuật lại những lời ĐGM Sambi đã nói với bà cho các chị trong đan viện nghe với nỗi phân vân và lo lắng. Bà kể rằng không hiểu sao, tự dưng 2 ngày sau HBO gọi vào tu viện và ngỏ lời mời mời bà cộng tác làm cuốn phim tài liệu “God is a bigger Elvis”, một sự lạ mà cho đến nay bà vẫn cho là “Có bàn tay Chúa sắp đặt”

Cuốn phim tài liệu trên hiện đang được đề cử nhận giải Oscar năm nay, và Mẹ Dolores sẽ đến tham dự buổi trao giải thưởng cao quý này.

Một tình yêu để lại

Một trong những thắc mắc lớn nhất của cả những người ái mộ lẫn người theo dõi sự kiện về Mẹ Dolores là từ đâu và bắt đầu từ lúc nào bà đã chịu ảnh hưởng của “ơn kêu gọi” và làm sao bà lại có thể dứt bỏ đời thường của một người đang ở độ tuổi thanh xuân phơi phới một cách dễ dàng không vương vấn, không cả một dấu hiện báo trước? Ngay cả vị hôn phu của cô là Donald Robinson cũng không thể lý giải tại sao sau 5 năm hò hẹn, bỗng Dolores thổ lộ ngay sau khi họ vừa làm lễ đính hôn là cô thật sự chỉ muốn đi tu. Ông đã không tin ở tai mình, vì thấy Dolores vẫn tiếp tục đi đóng phim bình thường. Ông không hề ngờ rằng ơn kêu gọi dành cho Dolores đã bắt đầu từ trước khi cô quen biết ông, vào năm 21 tuổi và sự nghiệp điện ảnh đang ở vào thời kỳ rực rỡ nhất. Một người bạn của Dolores kể lại là khi nghe cô than thở rằng đóng phim căng thẳng quá, nhưng chỉ sau vài tuần lễ thì lại đường ai nấy đi, cô phải chia tay với những người bạn mới quen mà cô quý mến, điều này để lại nhiều trống rỗng trong lòng cô gái trẻ đơn sơ dễ mến. Thấy thế, người bạn đề nghị Dolores đến nhà dòng Biển Đức để tĩnh tâm và học hỏi lối sống và làm việc của các nữ tu là những người mà cô này cho là rất ổn định và đáng phục. Ban đầu Dolores có vẻ ngại ngần nhưng sau đó vẫn cứ đi thử. Cô đến tu viện sống vài ngày và không muốn trở về. Nhưng nhà dòng cũng chưa muốn thu nhận cô với lý do cô là người của Hollywood, rất “đáng ngờ vực”, vả lại nhà dòng cho rằng cô vẫn chưa là một phụ nữ chín chắn ở lứa tuổi 21. Dolores trở về tiếp tục đóng phim và còn đính hôn với một trí thức đạo đức và thành công nữa, nhưng mọi người không thể ngờ rằng trong tâm hồn cô gái trẻ ấy, định mệnh đã dành sẵn cho Chúa một chỗ đứng bất khả xâm phạm, một tình yêu cao hơn hết mọi cám dỗ của vật chất xa hoa trên đời mà nhiều người mơ cũng chưa có được ! Dolores vẫn kín đáo có những chuyến đi tĩnh tâm ở nhà dòng Biển Đức, và sau 2 năm, khi hội đủ điều kiện nhà dòng đưa ra là cô đã lặng lẽ rời bỏ ánh sáng hào nhoáng của đêm dạ hội ra mắt cuốn phim Come Fly With Me để chính thức gia nhập dòng Biển Đức. Ngôi sao đang lên của sân khấu điện ảnh Hollywood từ đó được biết đến qua cái tên sơ Judith, sau đó là sơ Dolores khi khấn trọn đời vào năm 1970. Mặc dù cuộc sống mới có đem lại rất nhiều thử thách, nhất là vào năm đầu, sơ Dolores đã tìm được nhiều sự yểm trợ tinh thần của các chị em nữ tu và của mẹ bề trên, người luôn đóng vai trò linh hướng sáng suốt và khôn ngoan khi phải bất ngờ thu nhận một đệ tử “không giống ai”, để biến nhân vật nổi tiếng hơn bất cứ ai mà bà từng thu nhận trở thành một nữ tu sống trọn lời khấn “khó nghèo, trong sạch, và vâng lời”.

Có thể nói, như một cuốn phim với nhiều tình tiết giả tưởng, cuộc đời của sơ Dolores đã đem lại rất nhiều bất ngờ không những cho riêng bà mà còn cho cả chính ngững người đã có ít nhiều liên hệ với bà, trong đó có ông Donald John Robinson. Những gì xảy ra trong đời ông từ khi quen biết và đính hôn với Dolores có thể được viết thành một câu chuyện ăn khách, nhưng ông đã chọn lối sống kín đáo và lặng lẽ để gìn giữ những kỷ niệm mà ông đã có với vị hôn thê mà ông trọn đời yêu quý, người đã bỏ rơi ông cho một ơn gọi thiêng liêng cao cả hơn mà chỉ có những người tín hữu với một ý thức đặc biệt như ông mới hiểu và vui lòng chấp nhận. Chẳng thế mà tuy bị Dolores “bỏ rơi” Donald vẫn vui lòng chấp nhận và vẫn giữ mối quan hệ lành mạnh thủy chung với bà cho đến ngày ông nhắm mắt lìa đời vào tháng 11 năm 2011, vẫn không hề lập gia đình với ai, viện cớ “Chẳng ai thay thế được Dolores”. Được biết, ông vẫn có thói quen đến thăm bà tại đan viện Biển Đức đều đặn hai lần một năm vào dịp Noel và Phục Sinh. Khi ông qua đời vài tháng trước đây, toàn bộ tài sản và của cải của ông đã được trao lại cho đan viện Biển Đức để các sơ có thêm tài lực mà làm việc phục vụ công ích.

Donald John Robinson (1933-2011), người đã đi bên lề cuộc đời của tài tử, nữ tu Dolores cho đến cuối đời mà vẫn không nguôi tình yêu dành cho bà.

Một đoạn trong phim “Francis of Assisi” mà Dolores thủ vai chính, nói về cuộc đời một vị công nương (Clare) đã từ bỏ cuộc sống nhung lụa vương giả để sống đời tu trì, ngày cha cô đến đòi con về cũng là ngày cô xuống tóc và khấn dòng. Cuốn phim cũng như một lời báo trước cuộc đời tu trì của tài tử Dolores Hart được bắt đầu 2 năm sau đó:

Dường như, sự trở lại Hollywood của Dolores lần này không ngoài mục đích chứng tỏ cho mọi người thấy rằng, trong thời đại điên đảo ngày nay khi các giá trị nhân bản và đạo đức đang đến hồi suy thoái và hỗn loạn nhất, khi giới trẻ tìm mãi vẫn không thấy được những mẫu gương cao quý để nói theo, vẫn có những điều tốt đẹp và lạ thường đang xảy ra một cách hết sức bình thường, như cuộc đời và mối tình đơn sơ thành thật của Dolores Hart, một nữ tu sinh ra với một sứ mạng đặc biệt không một lý giải trần gian nào có thể giải thích cặn kẽ, trừ khi chấp nhận gọi đó bằng hai chữ “ơn Chúa” với lòng xác tín. Như Mẹ Dolores, sau mấy chục năm tu trì vẫn chưa thể nào tự hiểu nổi.