"Mỹ không chấp nhận việc độc chiếm Biển Đông"

Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain phát biểu tại Hà Nội rằng vì lý do an ninh hàng hải, Mỹ không chấp nhận việc một quốc gia nào độc chiếm Biển Đông, đồng thời bày tỏ mong muốn tăng hợp tác chiến lược với Việt Nam.

Thượng nghị sĩ bang Arizona, John McCain, cùng với nhóm Thượng nghị sĩ Joseph Lieberman (bang Connecticut), Sheldon Whitehouse (bang Rhode Island) và Kelly Ayotte (bang New Hampshire) tới Việt Nam hôm qua.

Ông McCain cho biết ông và nhóm Thượng nghị sĩ Mỹ hôm nay đã có những cuộc gặp gỡ và trao đổi hiệu quả với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh và Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh. Nội dung được trao đổi là tình hình quan hệ song phương, và cả các vấn đề mà hai bên cùng quan tâm như vấn đề Biển Đông.

"Hiện nay, đang có căng thẳng gia tăng với Trung Quốc liên quan tới vấn đề Biển Đông và những vấn đề khác, nhưng chúng tôi cho rằng phương pháp tiếp cận đa phương với Trung Quốc, cũng như là việc tăng cường mối quan hệ đối tác chiến lược giữa Mỹ và Việt Nam sẽ giúp giải quyết những vấn đề này", Thượng nghị sĩ McCain phát biểu mở đầu buổi họp báo.

Thượng nghị sĩ bang Arizona cho biết nhóm thượng nghị sĩ Mỹ đã có những cuộc thảo luận với các nhà lãnh đạo Việt Nam về lĩnh vực an ninh hàng hải, cụ thể là về tìm kiếm và cứu nạn. Hai bên đã nói về những cách thức tiếp cận đa phương với những vấn đề như Biển Đông hay vấn đề tự do hàng hải.

"Về hợp tác an ninh, trong Quốc hội Mỹ cũng có một số người muốn có thể bán được những vũ khí có sức tấn công cao cho Việt Nam, để giúp tăng cường an ninh hàng hải trên Biển Đông. Tuy nhiên, việc này sẽ chỉ đạt được sau khi những cuộc đối thoại giữa Mỹ và Việt Nam về nhiều vấn đề có được kết quả như mong muốn của cả hai bên", Thượng nghị sĩ Lieberman tiếp lời ông McCain.

Về vấn đề Biển Đông, ông Lieberman cho rằng Việt Nam và Mỹ rõ ràng có những mối quan ngại chung về việc Trung Quốc khẳng định chủ quyền đối với Biển Đông. "Đây là điều không chấp nhận được đối với cả Việt Nam và Mỹ", Thượng nghị sĩ Lieberman khẳng định. "Ở một khía cạnh nào đó, chúng tôi là đồng minh của Việt Nam và kể cả Philippines, vì chúng tôi không chấp nhận sự khẳng định chủ quyền của một cường quốc trên Biển Đông".

Theo vị thượng nghị sĩ bang Connecticut, việc khẳng định chủ quyền phải thông qua biện pháp thương lượng hòa bình hoặc thông qua luật pháp quốc tế. "Trong các cuộc thảo luận của chúng tôi với lãnh đạo Việt Nam, chúng tôi thấy các nhà lãnh đạo này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng và vai trò lãnh đạo của khối ASEAN", ông Lieberman nói.

Nhóm thượng nghị sĩ Mỹ do ông McCain dẫn đầu đang có chuyến công du châu Á. Trước khi tới Việt Nam, nhóm thượng nghị sĩ này đã tới Philippines. Tại Manila, ông McCain và các thượng nghị sĩ Mỹ đã nhất trí với phía Philippines trong việc tăng cường mối quan hệ quân sự, dù Mỹ chưa có kế hoạch thiết lập bất cứ một căn cứ quân sự nào tại quốc đảo Đông Nam Á. Sau Philippines và Việt Nam, nhóm thượng nghị sĩ Mỹ sẽ tới thăm Myanmar, trong bối cảnh hai nước có những bước đi rõ rệt trong việc bình thường hóa quan hệ.

Thượng nghị sĩ McCain từng là phi công trong chiến tranh Việt Nam và từng có 5 năm ngồi tù tại nhà tù Hỏa Lò ở Hà Nội, sau khi máy bay của ông bị bắn rơi ở hồ Trúc Bạch vào năm 1967. Ông McCain được coi là một anh hùng và là một chính khách nổi tiếng ở Mỹ. Ông là người có nhiều đóng góp cho quá trình bình thường hóa quan hệ Việt Nam - Mỹ, cũng như việc phát triển quan hệ giữa hai nước những năm qua.

Phan Lê